القائمة الرئيسية

الصفحات

 Xseγ(bγiγ) ad bduγ s ugemmay nneγ acku di tmaziγt, llan aṭ̣̣as n

isekkilen i yemxalafen af tutlayin nnid'en. Ama di tira ama deg ususru.̣
I wesmekti kan, uddu aki i nseqdac i tira, d dda Lmulud i
t-id-ibeddren. D neţţa i s d-yesbedden tigejda timenza. Isekkilen
igrigiyen i nseqdac daγen d tikti n dda lmulud. Uffayen daγen. Seddaγ-d
tafelwit anda yella wegzul n yawk isekkilen i nseqdac di tira s
tamaziγt, ufiγ-t deg yiwen n wedlis i yura dda Lmulud "tajerrumt n
tmaziγt".̣
Gret tamawat d akken anγiyen (gw, kw) neεred' amek ur t-ed-nsedday ara di temsirt. Aṭ̣̣as deg yemyura n tutlayt-a, teksen-ten

    TIΓRẠ
    /a/ : Baba
    /i/ : tamaziγṭ
    /u/ :̣
    /e/ ( Tiγri tilemt): anelmad.̣
    ̣
    TIRGALIN ̣
    Llan 3 n waggayen n tirgalin ̣
    1-tirgalin timugna ̣
    2-imesla aggaγen akk imesla izenzaγen ̣
    3-imesla ufayen ̣

    ̣
    1.Tirgalin timugnạ
    /f/ : yufa, afus. ̣
    /j/ : ijaḥ, inijjel.̣
    /l/ : aselway. ̣
    /m/ : tayemmaţţ, tameγra .̣
    /n/ : tanumi , asigna .̣
    /s/ : seksu , ussan .̣
    /r/ : tudrin, arrac.
̣
    2.Imesli aggaγ akk d imesli azenzaγ̣
    Alugen *: ilmend a nẓer imesli ma yella d aggaγ, llan kra ilugan ilmend n waya :̣
  1. /k/ d aggaγ ma yella deg wawal, iḍefr-ed isekkilen f, b, s, l, r, n, ḥ, c, ε
    ̣
  2. /g/ d aggaγ ma yella deg wawal, iḍefr-ed isekkilen b, j, r, z, ε
    ̣
  3. /d/ d aggaγ ma yella deg wawal, iḍefr-ed isekkilen l, n
    ̣
  4. /t/ d aggaγ ma yella deg wawal, iḍefr-ed isekkilen l, n.
    ̣
  5. /b/ d aggaγ ma yella deg wawal, iḍefr-ed asekkil m

    -Kra n isekkilen , di teqbaylit, γur-sen yiwet n tira maca asusru mačči
    yiwen. Nezmer ad nebder kra deg-sen am b, d, g, k akk t. Yal asekkil
    γur-s 2 isustruten.̣
    Amedya : abrid n wadda.̣
    Imesli « d » n abrid yemxalaf af umesli « d » n wadda. Dγa γef waya i
    sen-semman imesnilsiyen “awalen aggaγen akk d wawalen izenzaγen”. ̣
    -abrid ---> “d” d imesli azenzaγ. Akka am deg wawalen: adrum, taduli, idis,...atg.̣
    -wadda---->”dd” d imesli aggaγ. Am ldi, ndu,...atg...
    Bges : daki “g” d imesli aggaγ.̣
    Agraw : “g” daki d imesli azenzaγ.̣

    Abrid, baba, abernus; “b” d imesli azenzaγ. ̣
    Ibibbi, ambas’i, tambult; “b” d imesli aggaγ. ̣

    Irkes, tackart, efk; “k” d imesli aggaγ.̣
    Akal, akli, takurt; « k » d imesli azenzaγ.̣

    Ntu ; “t” d imesli aggaγ̣
    Tafat, aterras, atemmu ; « t » d imesli azenzaγ. 
    ̣̣̣̣̣
̣
̣
    3.Imesla ufayeṇ
    Imesla ufayen ţwarun s tneqqiḍt ddaw usekkil. llan 5 : ẓ,ḍ, ṭ̣̣, ṛ akk d ṣ.
    ẓriγ aṭ̣̣as n yiḍan.
    ṣsber, ṛṛuman.
    -Ma yella d  akk ε d wid imu neqqar imesla ankaren am deg yismawen aεeṭṭar, aεarus, aḥday, ḥemmel…

̣


* neks-it-id seg wedlis n K.Naït-Zerrad "tajeṛṛumt n tmaziγt tamirant".



Amawal
Tiγri (tiγra) = voyelle
Targalt (tirgalin) = consonne
Amagnu (tamagnut) = normale
Aggay = groupe
Alugen = règlẹ
Slugen = règleṛ
Imesli = son ( à ne pas confondre avec ameslay =parole)̣
Imesli aggaγ = son occlusif̣
Asekkil = lettre (gram.)̣
imesli azenzaγ = son spiranṭ
Imesli ufay = son emphatiquẹ
Imesli ankar = son pharyngalẹ

هل اعجبك الموضوع :

تعليقات