القائمة الرئيسية

الصفحات

 

ISEM - ADDADEN N YISEM


Ass-a ad εerd'eγ ad kecmeγ deg weh'ric n yisem, imi d neţţa i yuγen adeg meqqren di tjerr'umt taqbaylit.
Ad bduγ s yisem akk d waddaden-is.
Seddaγ-d di tagara, imedyaten γef wayen i d-uran sin imesnalwen dda Lmulud akk d Mass N.Zerrad af weh'ric-a n waddad amaruz. Ur mgaraden-t at'as tmuγliwin nsen af wezwel-a. Acu kan, nezmer a d-nini d akken N.Zerrad yiwi-d ilugan d imaynuten (mačči d asnulfu maca d tanfalit) af wayen i d-yenna dda Lmulud.

    ISEM


    TABADUŢ
    Isem d-awal ameskil yemmalen amdan , aγersiw neγ taγawsa.
    Imedyaten
    Anelmad d amdan.
    Agd’id’ d aghersiw .
    Agelzim d taγawsa.

    Taγawsa tebd’a γef sin waggayen: akmam akk d amdwen. Af umedya
    -It’ij, aseklu, afus … ---> d ismawen ikmamen
    -Anebdu, ass, tameddit…---> d ismawen imdwen.

    Agzul
    -Isem yezmer ad yili d amdan, d aγersiw neγ d taγawsa. -Taγawsa, neţţat, tezmer a ţţ-ili d akmam neγ d amdwen.



    ADDADEN N YISEM

    Alugen.1
    Isem yesεa sin n waddaden: addad ilelli akk d waddad amaruz.

    Imedyaten
    Anelmad / Unelmad
    Uccen / Wuccen
    Tamellalt / Tmellalt
    Aqcic / Weqcic
    Ul / Wul
    Tajewwaqt / Tjewwaqt



    “Addad amaruz d ticki m’ ara tbeddel tiγri tamenzut n yisem neγ m’ ara s nezwar w neγ y i yisem.” *

    -Ih'emmel weqcic seg wul. (da , d tamerniwt i s nerna w i tazwara i yisem)
    -Ameksa bu tjewwaqt.(da , nekkes tiγri tamenzut a)


    Alugen.2
    Ilmend a d-nsuleγ addad amaruz n yisem, isefk a s-nezwar s tenzaγt “neγ”.
    Imedyaten
    Akal ---> γer wakal. (d timerniwt i nerra /w/).
    Tixxamin ---> γer texxamin.(/i/ yeţţuγal d /e/)
    Tabburt(tawwurt)--->γer tebburt. ( /a/ yeţţuγal d /e/).
    Tamawt
    Addad amaruz yezmer ad yesεu yiwet n talγa akk d waddad ilelli. Akka am di
    - tala / γer tala
    - tuγmest / γer tuγmest
    - iγellen / γer iγallen





Acu i d-yenna dda Lmulud af umaruz


    Amaruz n wunti
    Deg wuntiyen amagrad :
    a) iγelli (ma yili wesget n yisem ibedu s i)
    --Tura tabr'aţ ( imi asget d tibr'atin).
    --Llint(ldint) tewwura (imi asget d tiwwura).
    b)yeţţγimi ( ma yili wesget ibeddu s a neγ u)
    --nekcem taddart (asget : tuddar).
    --Teγma timmi (asget: tammiwin).

    Amaruz umalay
    Di tuggti irennu azgenaγri (semi-voyelle) zdat n yisem.
    -Tikwal ur irennu-yara ( deg yismawen n 3 imelsa(tunt'iqin) neγ ugar ibeddun s i):
    --iğğuğğeg ilili.
    G.m. Awalen ur nbeddu-yara s teγri ur sεin ara amaruz: yenγa-t fad
    Ay yesεan talγa umaruz d:
    1°)ismawen ibeddun s umagrad
    2°)kra n wawalen nnid'en ibeddun s teγri, akka am:
    --wa, win, wihin, aya, ayen, ayahi, igad, albaεd', akkahi, amek, ach'al, annect, ansi, ilindi, imiren, azekka, acemma...

    Tit' n wa γef wa



Ayen d-yura K.Naït-Zerrad af umaruz


    (Ay isuref kan mass N.zerrad ma yella tezleg tsuqqelt
    i s-giγ i wed'ris-is)
    Addad amaruz itefγ-ed seld tanzeγt:
    Yekcem deg wexxam.
    isem asemmad (neγ azwel s deffir wemyag)
    -Yewwet weqcic(A.I. : aqcic)
    # yewwet aqcic (asemmad n tγawsa usrid).

    -Tajewwaqt umeksa( A.I.: ameksa).
    -Yiwen n wedrar(A.I : adrar).
    -Yiwet tfunast (A.I.: tafunast).






* nekkes-it-id seg "tajerr'umt n tmaziγt tamirant" n K.Naït-Zerrad

Amawal
Aγersiw = animal
Addad = état
Addad amaruz = état d'annexion
Addad ilelli = état libre
Talγa = forme
Akmam = temporel
Amdwen = atemporel
Agzul = résume (vient de Ssegzel = résumer)
Tasuqilt(tasuqqelt) = traduction (vient de ssuqel = traduire)
Amalay = masculin
Unti = féminin
Asget = pluriel

هل اعجبك الموضوع :

تعليقات