TAMSERTIT
Tamsertit Nsuddem-iţ-id(dérivé) seg wemyag Sserti(assimiler)
Imi i d-niwi awal af waddad amaruz, xseγ ass-a a t-id-sḍefreγ s temsirt af temsertit. Imi sin-aki ţemseḍfaren acku ma nger addad amruz i yisem, teţban-ed temsertit ger tzelγa d yisem.
Tamsertit teţţili (deg ususru kan) s waṭ̣̣as :
-m ad ilin tenzeγt (prèp.)akk d yisem mseḍfaren wa s deffir wa
- m ad ilin wemqim amassaγ akk d wemyag mseḍfaren.
"Timeslayin" uggtent di tmurt n leqbayel. Taqbaylit teţbeddil ( maca deg ususru kan) si temnaḍt ar tayeḍ. Af umedya *:
Di Bgayet qaren Tabburt wwesγar
Deg Weqbu qaren tabburt g-gesγar
At-Mengellat qaren tabburt b-besγar
Maca di tira d yiwet tawwurt n wesγar
Aya dayen aγ-yawin ar wegni ufaris ilmend teslugent n tira di yawk tutlayin timaziγin nniḍen.
Tabaduţ
Mi ara mseḍfaren sin yimesla, fkan-d imesli nnid'en d ussid, neqqar-as « tamsertit ».
Imedyaten
Ad t awi amur-is. (nezmer a t-naru daγen: a ţ-tawi amur-is)
D t islit.
Ayen tuklaleḍ tebbiḍ –t.
Win tḥemleḍ tuγeḍ-t.
Asegzi
ad tawi: deg ususru, neqqar :a ttawi, « d+t = tt » ; tt d tamsertit.
Ad tislit , asusru-yis akka : ţţislit (« d+t= ţţ » )
Tewwiḍ-t(tiwiḍ-t) ma t-id-nγer akka : tewwiṭ̣̣(tiwiṭ̣̣) « ḍ+ t =ṭ̣̣ »
G.m. : Tamsertit tettili deg ususru mačči deg tira .
Llan aṭ̣̣as n imedyaten nniḍen anda teţţili temsertit di teqbaylit.
Af umedya nezmer ad nadder w+f=ff. Inuda γef waman (taγuri akka: inuda γef-f’aman).
n+y=g-g : Tiwwura n yexxamen. Yeţwanṭ̣̣eq: tiwwura ggexxamen
g.t. Imedyaten n temsertit llan di teqbaylit ugar awk di tutlayin timaziγin.
Ayen d-yerna K.N-Zerrad af Temsertit:
1.Timsertay i d-yeţţalγen ma ad-yili yisem akk d tzelγa n tilawt mseḍfaren.
- n temγart, n wemγar, γef ufus, deg unebdu...
2.Timsertay i d-yeţţalγen ma ad-yili tenzeγt akk d tzelγa n tilawt mseḍfarent.
- i+i : i iruḥen
- i+y : i yelsan
- ay+y : ay yelsan
3.Timsertay nniḍen
- Imesli "s" zdad neγ tama n tirgalin tahuyin d akk z neγ tirgalin am j akk c, atan amek ususru:
(1) s(+d) z : yenna-yas-d > [yenna-yaz-d]
(1) s(+z) z : ssenz-->zzenz
(2) s+c c : ssucef--> ccucef.
(m'ara < mi ara , m'ad < ma ad)
Amawal :
Tamsertit(timsertay) = assimilation
Amyag = verbe
Isem = nom
Tanzeγt = préposition
Tabaduţ = définition
Tafelwit = tableau
Amedya = exemple
Asusru = prononciation
Asegzi = explication
Imesli (imesla) = son
Taslugent = normalisation/standardisation
Amqim amassaγ = pronom relatif
tazelγa n tilawt = particule prédicative
Ahuyen, Tahuyin = sonores
تعليقات
إرسال تعليق